Belangrijkste indicaties bij lupus

Ernstige vormen van lupus, vooral met betrokkenheid van de nieren of het centrale zenuwstelsel.

Dosering

Intraveneus: 100 mg, 500 mg, 1000 mg:

0,5 tot 0,7 mg/m2 lichaamsoppervlak om de 2 tot 4 weken (<1200 mg/bolus)

Cyclofosfamide kan ook oraal worden gebruikt (1 tot 2 mg/kg), maar is dan toxischer omdat de totale toegediende dosis dan groter is dan bij intraveneuze behandeling.

Belangrijke interacties met andere geneesmiddelen

- Versnelde afbraak van cyclofosfamide (enzymatische inductie): rifampicine, fenobarbital, fenytoïne

- Gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die een klinisch belangrijke inductie van leverenzymen veroorzaken kan de toxiciteit van cyclofosfamide verhogen.

- Gelijktijdig gebruik met geneesmiddelen die de afbraak van cyclofosfamide remmen (enzymatische remming) bv. morfine, progesteron, kinine kan de toxociteit van cyclofosfamide verhogen

Belangrijkste bijwerkingen

- Maag-darmstoornissen: misselijkheid, braken (vooral bij intraveneuze toediening)

- Haaruitval (alopecia): zeldzaam

- Uitblijven van menstruatie (amenorroe) door een stoornis in de eierstokken (ovulatiestoornis), met name bij een cumulatieve dosis van meer dan 10 g bij personen ouder dan 25 jaar.

- Vermindering van de spermakwaliteit (azoospermie): vooral bij een cumulatieve dosis van meer dan 10 g.

- Infecties

- Beenmergdepressie (verminderde aanmaak van bloedcellen in het beenmerg)

- Blaasstoornissen: bloed in de urine (hematurie) met risico op blaasontsteking, die een blaastumor kan veroorzaken.

- Andere maligniteiten en lymfomen bij hoge cumulatieve doseringen

Contra-indicaties

- Zwangerschap, borstvoeding

- Beenmergdepressie

- Allergie voor cycofosfamide

- Acute of chronische infectie

- Hemorragische cystitis

- Ernstig leverfalen

Voorzorgsmaatregelen voor gebruik

- Effectieve anticonceptie tot 3 maanden na stoppen van de behandeling vanwege het risico op aangeboren afwijkingen bij de foetus.

- Vrouwen in de vruchtbare leeftijd: Remming van de ovulatie (eisprong) door het gebruik van orale anticonceptiva of hormoontherapie zodat de eicelvoorraad in de eierstokken behouden blijft.

- Mannen: Advies tot cryopreservatie van sperma voorafgaand aan behandeling met cyclofosfamide

- Dosisvermindering bij nier- of leverfalen

- Profylaxe van Pneumocystis jiroveci-pneumonie: trimethoprim 800mg/sulfamethoxazol 160mg 1 tablet om de 2 dagen of pentamidine vernevelingen.

- Geforceerde diurese door sterke hydratatie en/of toedienen van uromitexan en het legen van de blaas voor het slapen gaan, verkleinen het risico op blaastoxiciteit.

Controle

- Bloedbeeld: Controleer vóór iedere toediening en regelmatig tijdens de behandeling het volledige bloedbeeld; controleer vaker indien het aantal leukocyten <3,0 x10 9/L is (maximale daling van witte bloedcellen op dag 10 na intraveneuze bolus)

- Dosisvermindering indien neutropenie <1000/mm3 of lymfocyten <500/mm3

- Controleer leverenzymwaarden en nierfunctie regelmatig tijdens de behandeling

- Controleer tijdens de behandeling regelmatig het urinesediment op uro- of nefrotoxiciteit.

- Klinische controle