Wat is complement?

Serumcomplement is een groep van kleine eiwitten, C1, C2, C3, C4... (C voor complement), die aanwezig zijn in het bloed en de weefsels. De rol ervan is het reguleren van het immuunsysteem door het verwijderen van microben en celresten, bijvoorbeeld vernietigd door een virus, te vergemakkelijken. Het complement systeem is in zekere zin de "vuilnisman" van het immuunsysteem. Een defect aan het complement systeem leidt dus tot een "ophoping" van afval. De verstoring van het immuunsysteem, vooral ten gevolge van prikkels (auto-immuun), vergemakkelijkt het optreden van een auto-immuunreactie tegen brokstukken van de eigen cellen, waardoor de auto-immuunreactie wordt versterkt.

Waarom worden complement eiwitten gemeten bij lupus?

Het belang is tweeledig:

Bij sommige vormen van lupus is er door een genetische oorzaak minder productie van bepaalde fracties van het complement (vooral C4, zelden C1 of C2).

In de praktijk worden bij routineonderzoeken meestal de C3- en C4-fracties gemeten, maar ook het totale complement, CH50 genaamd (totale hemolytische complement). Deze meting maakt het mogelijk de activiteit van lupus te volgen, want in geval van abnormale activering van het immuunsysteem zijn de complement eiwitten (met name C3 en C4) in het bloed verlaagd.

Een "hypocomplementemie" door verbruik wijst dus meestal op een actieve periode van de ziekte, vaak met nierschade.

Deze hypocomplementemie is echter niet continue aanwezig, vooral wanneer er geen nierschade is. De meting van de niveaus van complement eiwitten wordt routinematig gedaan om het beloop van lupus te controleren.