Het fenomeen van Raynaud of het syndroom van Raynaud is een tijdelijke bloedcirculatiestoornis in de ledematen, waarbij de vingers, soms de tenen, en zelden de neus of de oren zijn aangedaan. Het kan worden verergerd door bepaalde geneesmiddelen met bloedvatvernauwende werking, dat wil zeggen dat de slagaders van de extremiteiten afgesloten worden.
De symptomen verschijnen in episodes, waarbij de aangedane huidgebieden zeer wit worden (syncopale fase) en gevoelloos worden, voordat ze een paarsachtige fase doormaken (vernauwingsfase) en vervolgens rood worden (hyperemische fase, die wijst op de terugkeer van de circulatie in de bloedvaten die zich ontspannen). Pijnlijke tintelingen, pulsaties en doof gevoel, met of zonder verlies van gevoel, treden ook vaak op .
Het fenomeen van Raynaud komt vaak voor in de algemene bevolking (één op de 10 mensen), maar wordt vaker aangetroffen bij lupus (ongeveer 20 tot 30 op de 100 patiënten), waar het mild blijft, en zonder complicaties.
Wat zijn de triggers?
Meestal wordt dit verschijnsel uitgelokt door blootstelling aan koude die leidt tot vasoconstrictie (vernauwing van kleine vaten door versterkte samentrekking van hun wand). Ook andere uitlokkende factoren zijn bekend: intense emoties, stress, trillingen (herhaaldelijk en regelmatig hanteren van vibrerend mechanisch gereedschap zoals een drilboor). Het fenomeen van Raynaud wordt verergerd door roken..
Het fenomeen van Raynaud komt vaker voor bij mensen met lupus dan in de algemene bevolking. Het wordt gekenmerkt door een plotselinge en korte stoornis in de bloedsomloop in de vingers of tenen. De symptomen treden meestal op na blootstelling aan koude. De getroffen gebieden worden dan wit en gevoelloos. Dit is meestal een mild verschijnsel. Sommige preventieve geneesmiddelen kunnen de klachten van het fenomeen van Raynaud verminderen, maar de eerste behandeling is fysieke bescherming tegen de kou (handschoenen, warmte elementen, sokken...).