Ja, lupus kan leiden tot nierschade, maar dat is vrij zeldzaam, behalve bij kinderen.

De vormen van lupus die voornamelijk met huidafwijkingen en gewrichtsklachten beginnen komen veel voor. Zij veroorzaken huidschade en gewrichtspijn. Deze vormen kunnen, indien ze snel en afdoende worden behandeld (meestal met synthetische antimalariamiddelen (hydroxychloroquine, chloroquine), corticosteroïden in lage dosering gedurende een beperkte tijd en zo nodig met toegevoegd methotrexaat als aanvulling op de eerdere behandeling) mogelijk nooit gepaard gaan met andere aandoeningen.

Als bij het begin van lupus geen nierschade bestaat, is het ontstaan van nierschade na enkele jaren ziektebeloop meer zeldzaam. Toch moet er regelmatig onderzoek naar gedaan worden middels urineonderzoek, omdat de nierschade van lupus aanvankelijk geen symptomen veroorzaakt, ook geen pijn in de nieren. Patiënten met een donkere huidskleur en Aziatische patiënten lopen meer kans om een niercomplicatie te ontwikkelen.

Nierbetrokkenheid bij lupus resulteert in een nierontsteking die leidt tot het verlies van eiwitten in de urine (albuminurie of proteïnurie) en/of rode bloedcellen (hematurie). Het zoeken naar albumine en bloed in de urine gebeurt vaker bij kinderen dan bij volwassenen. Het kan gemakkelijk worden gedaan door uw huisarts of in het ziekenhuis met directe tests, in de vorm van strips die in de urine worden ondergedompeld. Dit is een zeer gevoelig screeningsonderzoek dat minstens elke 6 maanden moet worden gedaan, en soms veel vaker in het begin van de ziekte, vooral wanneer er een hoog niveau van natieve DNA-antilichamen of een daling van het complement is. Onderzoek naar proteïnurie in het laboratorium op een urinemonster of op 24-uurs urine is nauwkeuriger.

Als het onderzoek met behulp van een strip naar albumine en/of bloed in de urine negatief is, betekent dit dus dat er geen belangrijke nierschade is. Als het onderzoek positief is, moet eerst door middel van een biologisch onderzoek van de urine worden nagegaan of de aanwezigheid van eiwit en/of bloed verband houdt met lupus. Een gewone urineweginfectie of een niet correct uitgevoerde urineverzameling tijdens de menstruatie kunnen de test immers ook positief maken. Als de aanwezigheid van albumine en/of bloed verband houdt met lupus, zal uw arts een nierbiopsie voorstellen, die meestal wordt uitgevoerd door middel van een punctie onder plaatselijke verdoving en echografie. Uit dezelfde nier worden twee fragmenten met de grootte van enkele millimeters genomen, die onder een microscoop worden geanalyseerd. In het geval van een antistollingsbehandeling kan de biopsie worden uitgevoerd via een ader in de hals met een geleider die naar de ader van de nier gaat om de monsters te nemen (transjugulaire biopsie), waardoor het risico op bloedingen wordt beperkt. In beide gevallen is de nierbiopsie meestal geen erg pijnlijk onderzoek (afgezien van het ongemak van plaatselijke verdoving), aangezien er zich in de nier geen zenuwen bevinden. Het risico van een nierbloeding na de biopsie is gering.

Deze essentiële stap maakt de analyse van uw nier onder een microscoop mogelijk en bepaalt de omvang van de nierontsteking.

Aangezien de nierontsteking diffuus is, dat wil zeggen verspreid over de hele nier, geeft een biopsie van enkele millimeters informatie over de algemene toestand van de 2 nieren.

De aanwezigheid van albumine in de urine bij lupus kan het gevolg zijn van milde nierbetrokkenheid, waardoor de nieren niet beschadigd raken, of van ernstige schade die kan leiden tot nierfalen als een effectieve behandeling uitblijft. Daarom is een nierbiopsie van fundamenteel belang om de behandeling te bepalen.